1. Tại sao nông sản Việt cần “hộ chiếu” quốc tế?

Các bác, các anh chị làm trong ngành nông sản mình chắc chắn hiểu rõ, để đưa được hạt gạo, quả xoài, con tôm… của mình ra nước ngoài không hề đơn giản. Thị trường quốc tế ngày càng khó tính, họ không chỉ quan tâm đến giá cả mà còn đặc biệt chú trọng đến chất lượng và sự an toàn của sản phẩm. Đó là lý do vì sao các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế trở thành “giấy thông hành” không thể thiếu cho nông sản Việt trên con đường xuất khẩu.

Vậy, tại sao chúng ta cần quan tâm và bỏ công sức, tiền bạc vào những cái chứng nhận như GlobalGAP, HACCP, ISO 22000 và nhiều cái tên “Tây” khác? Đơn giản thôi, vì đây là cách để sản phẩm của mình đáp ứng được những “luật chơi” khắt khe ở các thị trường lớn như châu Âu (EU), Mỹ, Nhật Bản. Có những chứng nhận này, nông sản của mình mới có cơ hội “chen chân” vào các siêu thị, nhà hàng quốc tế, mang về lợi nhuận cao hơn và xây dựng uy tín cho nông sản Việt.

2. “Giải mã” từng loại “giấy thông hành” quan trọng

Để các bác, các anh chị dễ hình dung hơn, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu kỹ hơn về từng loại tiêu chuẩn này:

2.1. GlobalGAP là gì? “Chứng chỉ xanh” cho nông sản sạch và an toàn

GlobalGAP là gì? Nghe có vẻ “Tây”, nhưng mình cứ hiểu nôm na đây là một bộ quy tắc quốc tế về cách làm nông nghiệp tốt. Nó bao gồm rất nhiều thứ, từ cách quản lý trang trại sao cho hiệu quả, an toàn, đến việc bảo vệ môi trường và đảm bảo sức khỏe cho người làm.

• Ai cần đến GlobalGAP? Bất kể quy mô lớn nhỏ, từ trang trại cá nhân đến các hợp tác xã, công ty nông nghiệp đều có thể áp dụng để nâng cao chất lượng sản phẩm. Chứng nhận GlobalGAP cho nông sản giúp sản phẩm của mình “ghi điểm” với các đối tác quốc tế.
• GlobalGAP yêu cầu những gì? Rất nhiều thứ, nhưng chủ yếu xoay quanh:
  • Quản lý trang trại bài bản, biết rõ nguồn gốc sản phẩm.
  • Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình sản xuất.
  • Sử dụng đất, nước, phân bón hợp lý.
  • Kiểm soát sâu bệnh một cách an toàn.
  • Quan tâm đến môi trường và đa dạng sinh học.
  • Đảm bảo sức khỏe và quyền lợi của người lao động.
• Có GlobalGAP thì được lợi gì?
  • Dễ dàng xuất khẩu: Tiêu chuẩn xuất khẩu thực phẩm EU và nhiều thị trường khó tính khác thường “ưu ái” những sản phẩm có chứng nhận GlobalGAP.
  • Nâng tầm thương hiệu: Có chứng nhận này, khách hàng quốc tế sẽ tin tưởng vào sản phẩm của mình hơn.
  • Làm ăn hiệu quả hơn: Áp dụng các quy trình tốt giúp mình quản lý chặt chẽ hơn, giảm rủi ro và tăng năng suất.
  • Vào được các “chợ lớn”: Nhiều siêu thị, nhà phân phối quốc tế chỉ nhập hàng có chứng nhận GlobalGAP.

2.2. HACCP là gì? “Vệ sĩ” bảo vệ an toàn thực phẩm từ gốc

HACCP là gì? Cứ hình dung đây là một hệ thống giúp mình “đoán trước” và “ngăn chặn” những nguy cơ gây mất an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất. Thay vì chỉ kiểm tra sản phẩm cuối cùng, HACCP giúp mình kiểm soát từng khâu, đảm bảo mọi thứ đều an toàn.

• HACCP hoạt động thế nào? Dựa trên 7 nguyên tắc chính, giúp mình:
  1. Tìm ra những mối nguy có thể xảy ra (ví dụ: vi khuẩn, hóa chất).
  2. Xác định những điểm quan trọng cần kiểm soát để ngăn chặn mối nguy.
  3. Đặt ra giới hạn an toàn cho từng điểm kiểm soát.
  4. Theo dõi thường xuyên các điểm kiểm soát.
  5. Có biện pháp xử lý ngay nếu phát hiện vấn đề.
  6. Kiểm tra lại xem hệ thống HACCP có hoạt động tốt không.
  7. Ghi chép đầy đủ mọi thứ.
• HACCP được dùng ở đâu? Từ trang trại, nhà máy chế biến đến khâu đóng gói, vận chuyển… Chứng nhận HACCP đặc biệt quan trọng cho các bác, các anh chị làm chế biến nông sản xuất khẩu.

2.3. ISO 22000 là gì? “Bộ khung” quản lý an toàn thực phẩm toàn diện

ISO 22000 là gì? Đây là một tiêu chuẩn quốc tế rộng hơn HACCP một chút. Nó không chỉ tập trung vào việc kiểm soát mối nguy mà còn xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm hoàn chỉnh cho cả chuỗi cung ứng, từ nông trại đến bàn ăn.

• ISO 22000 khác HACCP ở điểm nào? Ngoài những nguyên tắc của HACCP, ISO 22000 còn chú trọng đến:
  • Sự trao đổi thông tin giữa tất cả các bên liên quan (từ nhà cung cấp đến khách hàng).
  • Cách quản lý hệ thống một cách bài bản, có trách nhiệm rõ ràng.
  • Các biện pháp cơ bản để đảm bảo môi trường sản xuất sạch sẽ (ví dụ: vệ sinh nhà xưởng, kiểm soát côn trùng).
• ISO 22000 có gì đặc biệt?
  • Tính hệ thống cao: Giúp mình quản lý an toàn thực phẩm một cách có tổ chức và hiệu quả.
  • Dễ dàng kết hợp: Có thể kết hợp với các tiêu chuẩn quản lý khác như ISO 9001 (quản lý chất lượng) và ISO 14001 (quản lý môi trường).
  • Tạo dựng niềm tin lớn hơn: Khách hàng sẽ yên tâm hơn khi sản phẩm của mình có chứng nhận ISO 22000.

2.4. Các “chứng chỉ” khác cần biết: Mở rộng cơ hội vào các thị trường “khó tính”

Ngoài những tiêu chuẩn chính trên, còn có một số tiêu chuẩn khác mà các bác, các anh chị làm xuất khẩu nông sản cũng nên để ý:

• BRC: Một tiêu chuẩn rất phổ biến ở Anh Quốc và được nhiều nhà bán lẻ lớn trên thế giới công nhận.
• IFS: Tương tự như BRC, nhưng phổ biến hơn ở Đức và Pháp, thường được các nhà bán lẻ châu Âu yêu cầu.
• FDA: Đây là cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm của Mỹ. Để xuất khẩu nông sản cần tiêu chuẩn gì vào Mỹ thì phải đáp ứng các quy định nghiêm ngặt của FDA.
• Fair Trade: Tiêu chuẩn này không chỉ nói về chất lượng mà còn quan tâm đến việc đảm bảo quyền lợi và sự công bằng cho người nông dân và người lao động.

3. Muốn có “giấy thông hành” thì phải làm sao? Các bước cơ bản

Để đạt được các chứng nhận quốc tế này, có thể sẽ mất một chút thời gian và công sức, nhưng hoàn toàn xứng đáng. Dưới đây là các bước cơ bản:

• Bước 1: Tìm hiểu và chọn “giấy thông hành” phù hợp: Xem xét thị trường mình muốn xuất khẩu và đặc điểm sản phẩm để chọn tiêu chuẩn phù hợp nhất.
• Bước 2: Đào tạo cho mọi người cùng hiểu: Tổ chức các buổi tập huấn về tiêu chuẩn đã chọn cho tất cả nhân viên liên quan.
• Bước 3: Xây dựng “hệ thống” quản lý: Lập ra các quy trình, hướng dẫn cụ thể và ghi chép đầy đủ theo yêu cầu của tiêu chuẩn.
• Bước 4: Tự mình kiểm tra trước: Thực hiện đánh giá nội bộ để xem có chỗ nào chưa ổn cần cải thiện.
• Bước 5: Tìm đến “người có thẩm quyền” để chứng nhận: Lựa chọn các tổ chức chứng nhận uy tín, được quốc tế công nhận tại Việt Nam (ví dụ: SGS, Bureau Veritas…).
• Bước 6: Để họ đánh giá và cấp chứng nhận: Tổ chức chứng nhận sẽ đến kiểm tra xem mình có đáp ứng được các yêu cầu của tiêu chuẩn không.
• Bước 7: Duy trì và làm tốt hơn nữa: Sau khi có chứng nhận, mình cần duy trì hệ thống và không ngừng cải tiến để đảm bảo hiệu quả lâu dài.

Chi phí và thời gian: Cái này tùy thuộc vào quy mô của mình, quy trình sản xuất phức tạp hay đơn giản và mình chọn tiêu chuẩn nào. Thường thì có thể mất vài tháng đến cả năm và chi phí cũng khác nhau, từ vài chục đến cả trăm triệu đồng.

4. Có “giấy thông hành” rồi thì được lợi gì? Những “quả ngọt” từ sự đầu tư

Việc đầu tư vào các chứng nhận này mang lại rất nhiều lợi ích thiết thực:

• Uy tín tăng, cửa xuất khẩu rộng mở: Có chứng nhận quốc tế là có “chìa khóa” để mở cửa vào các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản. Đây là câu trả lời rõ ràng nhất cho câu hỏi xuất khẩu nông sản cần tiêu chuẩn gì.
• Tránh bị “trả về”: Tuân thủ các tiêu chuẩn giúp sản phẩm của mình đạt yêu cầu, không lo bị đối tác “trả hàng”, mất tiền mất uy tín.
• Thương hiệu “xịn” hơn: Chứng nhận quốc tế giúp xây dựng hình ảnh thương hiệu chất lượng, đáng tin cậy.
• Làm ăn bài bản hơn: Áp dụng các tiêu chuẩn giúp mình quản lý sản xuất tốt hơn, giảm lãng phí, tăng hiệu quả.
• Cạnh tranh tốt hơn: Trong thị trường ngày càng cạnh tranh, có “giấy thông hành” quốc tế giúp mình có lợi thế hơn hẳn.

5. Kết luận: Đừng chần chừ, hãy nắm bắt cơ hội!

Các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế như GlobalGAP là gì, HACCP là gì, ISO 22000 là gì… thực sự là những công cụ mạnh mẽ giúp nông sản Việt vươn xa trên thị trường quốc tế. Việc chọn đúng “giấy thông hành” phù hợp với thị trường mục tiêu sẽ giúp các bác, các anh chị gặt hái được nhiều thành công.

Vậy nên, đừng ngần ngại tìm hiểu và đầu tư vào những chứng nhận này ngay hôm nay. Đây không chỉ là chi phí mà còn là bước đi vững chắc để phát triển bền vững và nâng tầm nông sản Việt.

Nếu cần thêm thông tin hoặc muốn được tư vấn cụ thể hơn, đừng ngại liên hệ với chúng tôi nhé!